Dlaczego dzieci często nie mówią prawdy?

Dziecięce fantazje powoli się  zacierają w momencie, gdy dziecko poznaje świat. W ich miejsce wchodzą kłamstwa mniejsze i większe. Te w dobrej wierze tzw. białe kłamstwa  dziecko wprowadza w życie dopiero, gdy ma około sześciu lat, jednak większość mówienia nieprawdy ma na celu  uniknięcie kary, pokazanie siebie w lepszym świetle, lub zatajenie czegoś.  Tak więc, kiedy dziecko kłamie  kieruje  się tymi samymi pobudkami co dorośli.

Kiedy dziecko kłamie ?

Dziecko najczęściej kłamie ze strachu, braku zaufania, wstydu i gdy jest nadmiernie kontrolowane. W ten sposób pokazuje, że ma problemy. Jak twierdzą pedagodzy, przyczyną dziecięcych kłamstw są dorośli, którzy dają dziecku zły przykład.
Rozróżniamy dwa rodzaje kłamstwa:
1. Pasywne (obronne). Dziecko kłamie, gdyż boi się kary. Ukrywa swoje przewinienia ze strachu. Dotyczy to dzieci wychowywanych zbyt surowo
2. Instrumentalne. Dziecko zmyśla różne historie, aby zdobyć przyjaźń kolegów lub dostać wymarzoną rzecz. Często wynika to z niezaspokojonych potrzeb dziecka

Kłamstwo małego dziecka

Nie są to kłamstwa świadome, a zmyślenia, czyli efekt działania żywej wyobraźni. Maluch otoczony misiami i bajkowymi bohaterami żyje w dwóch światach: realnym i fikcyjnym, które przenikają się nawzajem, a wybujała wyobraźnia dziecka tworzy różne fantazje. Dziecku zazwyczaj brakuje kontaktu z rówieśnikami i otacza się wymyślonymi przyjaciółmi. Z wiekiem malec z tego wyrasta.
Jak temu zaradzić!

• Zapewnijmy  mu kontakty z innymi dziećmi.

• Zachowajmy umiar w opowiadaniu bajek.

• Codziennie znajdźmy chwilę na wspólną, radosną zabawę.

• Nie wyśmiewajmy go za opowiadanie niestworzonych historii, a w żadnym wypadku nie strofujmy go za to. Postarajmy się delikatnie wytłumaczyć, że tak dzieje się tylko w bajkach.

Kłamstwo starszego dziecka

Dziecko starsze kłamie, by oszukać. Obserwujmy dziecko ze zrozumieniem. Z wiekiem zaczyna ono mieć świadomość mówienia nieprawdy. Problem pojawia się wtedy, gdy dziecko zaczyna kłamać celowo i zdarza to się często. Powody mogą być różne. Na przykład chce zwrócić na siebie uwagę lub zaimponować kolegom, obawia się kary lub chce zdobyć nagrodę albo jest leniwe i wygodne i chce wymigać się od trudnych pytań i narzucanych mu obowiązków. Może też kłamać w obronie własnej niezależności. Nadmiernie kontrolowane próbuje zachować swój własny świat dla siebie. Ma przecież prawo do intymności i tajemnic. Jeżeli przyłapiemy  je właśnie na takim kłamstwie , warto zaznaczyć, że to nie jest najlepsze wyjście z niezręcznej sytuacji, ale jednocześnie pokazać, że rozumiemy jego intencje. Nie jest dobrym pomysłem publiczne zawstydzanie dzieci. Prawdziwe problemy z kłamaniem zaczynają się najczęściej w szkole, kiedy zamiast dobrych stopni, pojawiają się pały. Kłamstwa są wtedy powodowane strachem przed rodzicami. Zastanówmy się spokojnie nad przyczyną szkolnych kłopotów i zadeklarujmy pomoc. Ale wyraźnie zaznaczmy że kłamstwa są złe.  Jeżeli choć raz nie ukarzemy dziecka i na niego nie nakrzyczymy, a zastąpmy to  spokojną rozmową i tłumaczeniem, mamy szansę, że kłamstwa  powoli znikną.
Jak temu zaradzić?

• Pomóżmy dziecku odróżniać zmyślenia od rzeczywistości.

• Nie pozwólmy się oszukiwać, nawet w żartach.

• Nie twórzmy atmosfery strachu, by dziecko nie bało się przyznać do psoty.

• Nie krzyczmy na dziecko.

Co robić kiedy dziecko kłamie?

Nawet najdrobniejszego kłamstwa nie powinniśmy bagatelizować. Zaobserwujmy dlaczego dziecko kłamie. Może w ten sposób sygnalizuje swoją krzywdę lub buntuje się przeciw autorytetom.  Może także testować wytrzymałość rodziców. To my powinniśmy dać dziecku dobry przykład, przecież maluch uczy się postępowania od nas. Musimy mu wytłumaczyć, że kłamstwo krzywdzi i mówiąc nieprawdę ranimy drugą osobę. Chwalmy dziecko za każdy objaw szczerości. Powinno wiedzieć, że przyznanie się do winy to duży objaw odwagi. Ustalmy też system kar. Niech dziecko poczuje wagę przewinienia, jaką jest kłamanie.  Nie kontrolujmy dziecka nadmiernie i nie zasypujmy go pytaniami także nie osądzajmy go zbyt pochopnie. Gdy zapytamy je dlaczego skłamało i pokażemy mu inną drogę wyjścia z tej sytuacji w końcu zrozumie, że warto mówić prawdę. Dziecko powinno wiedzieć, że zawsze może na ciebie liczyć.  

ZOBACZ RÓWNIEŻ:

Najnowsze badania: Dlaczego możemy być dumni z małego kłamczucha?>>

Agresja u dziecka – jak sobie z nią radzić? ROZMOWA Z EKSPERTEM>>